 |
| Mały św. Jan Chrzciciel/ XVII w.- nieznany malarz włoski/ |
OSKAR
KOLBERG- Kraków 1890. Na św. Jana Chrzciciela w różnych regionach…
„W czasie Sobótki
(Kupalnocki), zbierano na Podlasiu zdrowiu
pomocne zioła, jako to: łopian, bylicę, jaskier do kąpieli, piołun, rutę, rozchodnik. Sobótki wielką były uroczystością wiejską; tęsknotę sprawiało gdy która tej zabawy dzielić
nie mogła „Na święty Jan palą Sobótki, co nazywają w swojćm
narzeczu kupało.
Wieśniacy płci obojej zgromadzają się licznie na oznaczone miejsce, każde niosąc brzemię
drzewa pozostałe od umajenia domów w
pierwsze dni Zielonych Świątek. Przyniesione, w stós układają, a zapaliwszy
skaczą przez nie. Gospodynie przynoszą
rozmaite potrawy, gotują je przy nanieconym
ogniu, i pożywają wspólnie. Cały ten obchód wśród pieśni, tańców i powszechnej radości przepędzają,
trawiąc całą noc przy gorejących stosach.
W dzień św. Jana Chrzciciela (Kupalnoho Iwana)
słońce po trzykroć t.j. przy wschodzie o południu i przy zachodzie gra
promieniście (mieni się różnemi
barwami i porusza), i działanie to człek pobożny widzieć może z rana, w południe i wieczorem. W dniu tym, bardzo rano, przed wschodem słońca,
zwykł lud, nazbićrawszy liści łopuchu
i bylicy, nawtykać ich mnóstwo w
strzechę do koła chaty. Łopuch ten i
bylicę, chowa się starannie przez rok cały — i w razie potrzeby,
rozmoczony w barszczu zeń listek, przykłada
się choremu na ból głowy.
Bylica, po rusku Czarnobyl, ztąd ma mieć tę nazwę że liść jej
z wierzchu jest ciemny, a spodem biały. Ogni kupalnych tu nie palą. lubo jak
utrzymują niektórzy — dawniej palili.
W ten także dzień, gospodynie wychodzą do ogrodów tam składają, ściskając do środka, listki
kapusty po trzykroć, aby się wiązały w główki. Tu uroczystość ta ma nazwę: Kołpanocka. Około godziny 9 - tej wieczorem, na łące za nad rzeką,
zbierają się włościanie z całej wioski. Bo lubo główną odgrywają tu rolę parobcy i dziewczęta, jednak dla wspólnej zabawy przychodzą i dojrzalsi wiekiem wraz z
dziećmi. Rozpaliwszy duży ogień, siadają wszyscy naokoło niego i śpiewają chórem pieśni.